Nordycko-Bałtycki Korytarz Wodorowy

Państwa członkowskie UE są obecnie  na etapie dynamicznych zmian związanych z transformacją energetyczną i dekarbonizacją europejskiej gospodarki. Oczekuje się, że wodór będzie jednym z kluczowych paliw w transformacji energetycznej UE. 

14 grudnia 2022 r. europejscy operatorzy systemów przesyłowych gazu z sześciu krajów UE - Gasgrid Finland (Finlandia), Elering (Estonia), Conexus Baltic Grid (Łotwa), Amber Grid (Litwa), GAZ-SYSTEM (Polska) i ONTRAS (Niemcy) - podpisali umowę o współpracy w zakresie rozwoju transgranicznej infrastruktury wodorowej od Finlandii przez Estonię, Łotwę, Litwę i Polskę do Niemiec, by spełnić cele REPowerUE 2030.

Operatorzy zainicjowali projekt o nazwie Nordycko-Bałtycki Korytarz Wodorowy, który wzmocni bezpieczeństwo energetyczne regionu, zmniejszy zależność od importowanej energii z paliw kopalnych oraz będzie odgrywał istotną rolę w dekarbonizacji społeczeństw i energochłonnych gałęzi przemysłu zlokalizowanych wzdłuż korytarza. Projekt ma również znaczny potencjał, aby przyczynić się do osiągnięcia unijnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych poprzez zastąpienie obecnej produkcji opartej na paliwach kopalnych i stosowaniu paliw kopalnych w przemyśle, sektorze transportowym, elektroenergetyce i ciepłownictwie.

Nordycko-Bałtycki Korytarz Wodorowy wpisuje się także w strategię dywersyfikacji dostaw energii oraz wpływa na przyspieszenie rozwoju energii odnawialnej, co pozwala w szczególności na osiągnięcie unijnego celu, jakim jest krajowa produkcja 10 mln ton wodoru ze źródeł odnawialnych do 2030 roku. Korytarz umożliwia transport ekologicznego wodoru produkowanego w obszarze Morza Bałtyckiego do odbiorców przemysłowych zlokalizowanych wzdłuż całego korytarza, w tym przede wszystkim w Europie Środkowej.

Projekt zdecydowanie wpisuje się w Unijną strategię wodorową oraz Plan REPowerEU. Co więcej, Nordycko-Bałtycki Korytarz Wodorowy będzie wspierał wybrane regionalne i unijne cele klimatyczne, takie jak Zielony Ład oraz pakiet Fit for 55.

Status PCI  
Projekt został ponadto uznany jako inwestycja przyczyniająca się do powstawania zintegrowanej europejskiej infrastruktury wodorowej na podstawie Rozporządzenia TEN-E (Rozporządzenie (UE) 2022/869).

28 listopada 2023 r. Komisja Europejska opublikowała listę inwestycji, które uzyskały status projektów będących przedmiotem wspólnego zainteresowania w sektorze energetycznym na pierwszej liście PCI (ang. Projects of Common Interest - PCI)  w zakresie przesyłu i magazynowania wodoru, a także regazyfikacji wodoru lub jego pochodnych. 

Projekt Nordycko-Bałtyckiego Korytarza Wodorowego został wpisany na listę PCI w ramach „Planu działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich dla wodoru” (ang. Baltic Energy Market Interconnection Plan in hydrogen - BEMIP Hydrogen) i otrzymał status priorytetowego projektu inwestycyjnego w Unii Europejskiej.


Status projektu 
Biorąc pod uwagę złożoność projektu, partnerzy projektu podejmują proaktywne działania w kierunku realizacji projektu. 

W grudniu 2022 roku partnerzy projektu podpisali umowę o współpracy w zakresie wspólnej realizacji projektu.  Po przeprowadzonym w trakcie 2023 roku postępowaniu przetargowym, w 2024 roku GAZ-SYSTEM, wspólnie z partnerami, podpisał umowę ze spółką AFRY Management Consulting na wykonanie wstępnego studium wykonalności dla tego korytarza. Celem wstępnego studium wykonalności jest zbadanie możliwości utworzenia Nordycko-Bałtyckiego Korytarza Wodorowego i określenie parametrów projektu (takich jak trasa, zakres i przepustowość korytarza), przygotowanie analizy finansowej, opracowanie mapy drogowej realizacji projektu oraz zdefiniowanie głównych czynników ryzyka. Studium zostanie przygotowane do połowy 2024 roku. 

Dalsze kroki 
Na podstawie rekomendacji wstępnego studium wykonalności podjęta zostanie decyzja o dalszych działaniach prowadzących do realizacji projektu.

Zapytania od mediów

GAZ-SYSTEM jest spółką strategiczną dla polskiej gospodarki. Odpowiada za przesył gazu ziemnego, zarządza najważniejszymi gazociągami w Polsce oraz jest właścicielem Terminalu LNG im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Świnoujściu.

 

Gasgrid Finland Oy jest fińską firmą państwową i operatorem systemu przesyłowego z odpowiedzialnością systemową. Oferujemy naszym klientom bezpieczny, niezawodny i efektywny kosztowo przesył gazów. Aktywnie rozwijamy naszą platformę przesyłową, usługi i rynek gazu w sposób zorientowany na klienta, aby promować neutralny węglowo system energetyczny przyszłości. Dowiedz się więcej: www.gasgrid.fi

  • Sara Kärki, Kierownik ds. analiz strategicznych & RDI, Gasgrid Finland, sara.karki@gasgrid.fi, +358-40-1581722
 

Elering jest estońskim operatorem systemu przesyłowego energii elektrycznej i gazu, który obsługuje sieć rurociągów o długości 977 km, w tym podmorskie połączenie z Gasgrid Finland. W celu zapewnienia zrównoważonego funkcjonowania bezpieczeństwa dostaw jako usługi krytycznej, Elering utrzymuje i rozwija zarówno wewnętrzne sieci przesyłowe energii elektrycznej i gazu, jak i połączenia zewnętrzne. Elering w swojej działalności kieruje się zasadą otwartego rynku energii, mając świadomość odpowiedzialności za zapewnienie funkcjonowania rynku energii oraz równego traktowania wszystkich uczestników rynku energii.

 

ONTRAS Gastransport jest operatorem systemu przesyłowego gazu o długości 7.700 km we wschodnich Niemczech i jest odpowiedzialny za niezawodny i wydajny transport energii z gazu - dziś i w przyszłości. Aktywnie kształtujemy rynek energetyczny przyszłości, wnosząc pomysły i opracowując zrównoważone rozwiązania dla naszej infrastruktury. Stawiamy przy tym na niezawodną technologię, wieloletnie doświadczenie i nasz najważniejszy kapitał - zaangażowany zespół! Nasza infrastruktura gazowa jest dostosowana do przesyłu gazu ze źródeł odnawialnych i dzięki temu umożliwia również różnorodne wykorzystanie wodoru, między innymi do  zastosowań materiałowych oraz w mobilności i produkcji ciepła. Aby dostosować naszą infrastrukturę do dostaw gazu ze źródeł odnawialnych, planujemy i realizujemy liczne projekty wspólnie z firmami partnerskimi. Więcej informacji na stronie www.ontras.com

 

Amber Grid jest operatorem litewskiego systemu przesyłu gazu. Spółka eksploatuje 2285 km gazociągów wysokiego ciśnienia, stacje dystrybucji gazu, 2 tłocznie gazu. System Amber Grid jest połączony z systemami przesyłowymi czterech innych krajów oraz terminalem LNG w Kłajpedzie. Dobrze rozwinięty litewski system przesyłowy służy jako regionalny węzeł dla przesyłu gazu w kierunku południowym w Polsce i północnym w Łotwie. Nasz system łączy bałtyckie i fińskie systemy przesyłowe z systemem i rynkiem gazowym UE. Realizując cele dekarbonizacji sektora gazowego Amber Grid aktywnie analizuje możliwości i warunki dostosowania litewskiego systemu przesyłowego do transportu gazu zielonego, w tym wodoru. Dowiedz się więcej na stronie www.ambergrid.lt

 

Conexus jest jedynym operatorem przesyłu i magazynowania gazu ziemnego na Łotwie i zapewnia zarejestrowanym podmiotom gospodarczym możliwość korzystania z łotewskiego systemu przesyłowego gazu ziemnego do handlu gazem nie tylko na Łotwie, ale również w państwach regionu, a także zapewnia usługi magazynowania dostępne zarówno dla podmiotów lokalnych, jak i zagranicznych. Łącznie Conexus zarządza 1 190 km systemu gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia, obejmujących regiony Łotwy i przesyłających gaz ziemny do lokalnego systemu dystrybucji gazu poprzez 40 stacji redukcyjnych. Ponadto Conexus zarządza systemem Inčukalns PMG, który jest jedynym funkcjonalnym magazynem gazu ziemnego w krajach bałtyckich o pojemności 24 TWh. Więcej informacji na stronie www.conexus.lv